การปฏิวัติฟิลิปปินส์ 1896; กำเนิดสัญชาติ และความใฝ่หาเอกราชของคนฟิลิปปินส์

ประวัติศาสตร์มักจารึกเรื่องราวของผู้ยิ่งใหญ่ไว้บนแผ่นหินหรือในหน้ากระดาษ แต่บางครั้งความกล้าหาญ ความมุ่งมั่น และอุดมการณ์ก็ถูกบ่มเพาะอยู่ในหัวใจของบุคคลธรรมดาที่กลายมาเป็นกำลังขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญ ในกรณีของฟิลิปปินส์ สิ่งนี้เห็นได้ชัดเจนในการปฏิวัติปี 1896 การลุกขึ้นสู้เพื่ออิสรภาพจากอำนาจอาณานิคมสเปน ซึ่งมีการนำโดยกลุ่มผู้นำที่น่าสนใจ และหนึ่งในนั้นก็คือ โฮเซ่ ริซาล (Jose Rizal)

ริซาล เกิดเมื่อวันที่ 19 มิถุนายน พ.ศ. 2395 ในเมืองกะลัมบา (Calamba) ฟิลิปปินส์ เป็นนักประพันธ์ นักแพทย์ และนักปฏิวัติที่มีบทบาทสำคัญในการจุดชนวนการปฏิวัติฟิลิปปินส์

ริซาลเป็นผู้เขียนนวนิยายสองเรื่องที่โดดเด่น “Noli Me Tangere” (อย่าแตะต้องฉัน) และ “El Filibusterismo” (เอล ฟิลิบัสเทอริสโม) ซึ่งทั้งสองเรื่องนี้ได้สะท้อนปัญหาความไม่ยุติธรรมและการกดขี่ของชาวฟิลิปปินส์ภายใต้การปกครองของสเปน ผ่านตัวละครที่น่าจดจำ และภาษาที่คมคาย ริซาลได้ชี้ให้เห็นถึงความทุกข์ยากของประชาชน ความรุนแรงจากเจ้าหน้าที่ และการขาดโอกาสในการพัฒนา

นวนิยายทั้งสองเรื่องนี้ถูกแพร่หลายอย่างรวดเร็วในหมู่ชาวฟิลิปปินส์ สร้างแรงบันดาลใจให้เกิดความตระหนักถึงสถานการณ์ของตนเองและจุดประกายความต้องการอิสรภาพ “Noli Me Tangere” ถือเป็นงานชิ้นเอกที่ปลุกจิตสำนึกชาตินิยม และสร้างกระแสต่อต้านการปกครองของสเปน

นอกจากการเขียนนวนิยาย ริซาลยังได้ใช้เวลาน้อยลงในการทำกิจกรรมทางการเมืองโดยตรง เนื่องจากเขาเชื่อในแนวทางที่ไม่รุนแรง เช่น การเผยแพร่ความรู้ และการฟื้นฟูวัฒนธรรมฟิลิปปินส์

ริซาลถูกจับกุมและประหารชีวิตเมื่อวันที่ 30 ธันวาคม พ.ศ. 2438 ในกรุงมะนิลา โดยอำนาจอาณานิคมสเปน ที่เห็นว่าผลงานของเขาเป็นภัยคุกคามต่อการปกครอง

แม้ว่าริซาลจะไม่ได้เป็นผู้นำกบฏในทางตรง แต่การเสียสละของเขาก็กลายเป็นแรงบันดาลใจที่สำคัญสำหรับผู้ร่วมปฏิวัติฟิลิปปินส์ 1896 ความคิดสร้างสรรค์และอุดมการณ์ของเขาถูกส่งต่อไปยังคนรุ่นหลัง และก่อให้เกิดความรู้สึกของความสามัคคีและความใฝ่หาอิสรภาพ

การปฏิวัติฟิลิปปินส์ 1896 นำโดยอันเดร โบนิฟาซิโอ (Andres Bonifacio) และเอมิลิโอ อากಿನัลโด (Emilio Aguinaldo) เป็นการต่อสู้เพื่อปลดแอกจากอำนาจสเปน ซึ่งกินเวลานานกว่าสามปี

เหตุการณ์สำคัญใน

เหตุการณ์	รายละเอียด
การก่อตั้ง Katipunan	โบนิฟาซิโอก่อตั้งขบวนการลับ “Katipunan” (สมาคมลูกผู้ชาย) ในปี พ.ศ. 2435 เพื่อโค่นล้มระบอบอาณานิคม
การปะทุทัศนะของริซาลและโบนิฟาซิโอ	ริซาลสนับสนุนการปฏิรูปที่ไม่รุนแรง ในขณะที่โบนิฟาซิโอสนับสนุนการลุกขึ้นสู้
การเริ่มต้นการปฏิวัติ	สมาชิก Katipunan ยกธงกบฏเมื่อวันที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2439 และยึดครองเมืองต่างๆ ในฟิลิปปินส์
การแพ้สงครามสเปน-อเมริกา	ชัยชนะของอเมริกาในสงครามสเปน - อเมริกา ทำให้สเปนยอมจำนนและยกฟิลิปปินส์ให้แก่สหรัฐอเมริกา
การก่อตั้งสาธารณรัฐฟิลิปปินส์	เมื่อวันที่ 12 มิถุนายน พ.ศ. 2443 เอมิลิโอ อากಿನัลโด ประกาศจัดตั้งสาธารณรัฐฟิลิปปินส์

การปฏิวัติฟิลิปปินส์ 1896 เป็นเหตุการณ์สำคัญที่ทำให้เกิดความตื่นตัวในแวดวงโลก และนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงครั้งใหญ่ในฟิลิปปินส์ ในที่สุด ฟิลิปปินส์ก็ได้รับเอกราชอย่างสมบูรณ์ในปี พ.ศ. 2489

สาระสำคัญที่ต้องรู้เกี่ยวกับ โฮเซ่ ริซาล

• นักประพันธ์และนักแพทย์: ริซาลเป็นทั้งนักเขียนที่มีความสามารถ และนักแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ

• ผู้บัญชาการของการปฏิวัติ: ริซาลไม่ได้เป็นผู้นำกบฏโดยตรง แต่ผลงานของเขายกระดับจิตสำนึกชาติ และจุดประกายความต้องการอิสรภาพ

• นักเคลื่อนไหวเพื่อการเปลี่ยนแปลง: ริซาลสนับสนุนการปฏิรูปที่ไม่รุนแรง เช่น การศึกษาระดับสูง และการฟื้นฟูวัฒนธรรม

• สัญลักษณ์ของฟิลิปปินส์: ริซาลเป็นบุคคลสำคัญของฟิลิปปินส์ และภาพของเขาปรากฏอยู่บนธนบัตร

ริซาลเป็นตัวอย่างของความกล้าหาญ ความมุ่งมั่น และอุดมการณ์ที่ทรงพลัง ซึ่งทำให้เขาเป็นหนึ่งในบุคคลที่ได้รับการยกย่องมากที่สุดในประวัติศาสตร์ฟิลิปปินส์